کد مطلب:1501 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:354

گنجینه کتابخانه » احکام و فقه »»» فهرست کتاب

سجده های واجب قرآن

1102- در هـر یـك از چـهـار سوره والنجم , واقرا , والم تنزیل , و حم سجده یك آیه سجده است , كه اگر انـسان بخواند یا گوش دهد , بعد از تمام شدن آن آیه , باید فورا سجده كند و اگر فراموش كرد , هر وقت یادش آمد باید سجده نماید و ظاهر این است كه در شنیدن بدون اختیار سجده واجب نیست اگر چه بهتر سجده نمودن است .



1103- اگر انسان موقعی كه آیه سجده را گوش دهد خودش نیز بخواند , باید دو سجده نماید.



1104- در غـیـر نـمـاز اگـر در حال سجده آیه سجده را بخواند یا گوش كند , باید سر از سجده بردارد و دوباره سجده كند.



1105- اگر انسان از شخص خواب یا دیوانه یا از بچه ای كه قرآن را تشخیص نمی دهد آیه سجده را بشنود یا گـوش دهـد سـجـده واجـب اسـت , ولی اگر از گرامافون یا ضبط صوت بشنود سجده واجب نیست , و هـمـچنین است رادیو اگر به طور نوار ضبط صوت باشد , ولی اگر شخصی در ایستگاه رادیو آیه سجده را بخواند و انسان به وسیله رادیو گوش دهد سجده واجب است .



1106- در سـجـده واجب قرآن بنابر احتیاط واجب باید جای انسان غصبی نباشد , و بنابر احتیاط مستحب جای پیشانی او از جای زانوها و سر انگشتانش بیش از چهار انگشت بسته بلندتر یا پست تر نباشد , ولی لازم نـیـست با وضو یا غسل و رو به قبله باشد و عورت خود را بپوشاند و بدن و جای پیشانی او پاك باشد , و نیز چیزهایی كه در لباس نمازگزار شرط می باشد , در لباس او شرط نیست .



1107- احـتیاط واجب آن است كه در سجده واجب قرآن , پیشانی را بر مهر یا چیز دیگری كه سجده بر آن صـحـیح است گذاشته و بنابر احتیاط مستحب جاهای دیگر بدن را به دستوری كه در سجده نماز گفته شد بر زمین بگذارد.



1108- هـرگاه در سجده واجب قرآن پیشانی را به قصد سجده بر زمین بگذارد , اگر چه ذكر نگوید كافی است و گفتن ذكر مستحب است و بهتر این است بگوید : لا اله الا اللّه حقا حقا , لا اله الا اللّه ایمانا وتصدیقا , لا الـه الا اللّه عبودیة ورقا , سجدت لك یا رب تعبدا ورقا , لا مستنكفا ولا مستكبرا , بل انا عبد ذلیل ضعیف خائف مستجیر.





تشهد



1109- در ركعت دوم تمام نمازهای واجب و مستحب و ركعت سوم نماز مغرب و ركعت چهارم نماز ظهر و عـصـر و عـشـا , باید انسان بعد از سجده دوم بنشیند و در حال آرام بودن بدن , تشهد بخواند یعنی بگوید: اشهد ان لا اله الا اللّه وحده لا شریك له , واشهد ان محمدا عبده ورسوله , اللهم صل علی محمد وآل محمد و اگر بگوید : اشهد ان لا اله الا اللّه واشهد ان محمدا صلی اللّه علیه وآله عبده ورسوله بنابر اقوی نیز كفایت می كند و در نماز وتر هم تشهد لازم است .



1110- كلمات تشهد باید به عربی صحیح و به طوری كه معمول است پشت سر هم گفته شود.



1111- اگر تشهد را فراموش كند و بایستد و پیش از ركوع یادش بیاید كه تشهد را نخوانده , باید بنشیند و تـشـهد را بخواند و دوباره بایستد , و آنچه باید در آن ركعت خوانده شود بخواند و نماز را تمام كند , و بنابر احـتـیـاط مـستحب بعد از نماز برای ایستادن بی جا , دو سجده سهو بجا آورد و اگر در ركوع یا بعد از آن یـادش بیاید , باید نماز را تمام كند و بعد از سلام نماز بنابر احتیاط مستحب تشهد را قضا كند , و باید برای تشهد فراموش شده دو سجده سهو بجا آورد.



1112- مستحب است در حال تشهد بر ران چپ بنشیند و روی پای راست را به كف پای چپ بگذارد و پیش از تشهد بگوید : الحمد للّه یا بگوید : بسم اللّه وباللّه والحمد للّه وخیر الاسماء للّه و نیز مستحب است دستها را بر رانها بگذارد و انگشتها را به یكدیگر بچسباند , به دامان خود نگاه كند و بعد از صلوات در تشهد بگوید : و تقبل شفاعته وارفع درجته .



1113- مستحب است زنها در وقت خواندن تشهد , رانها را به هم بچسباند.





سلام نماز



1114- بـعـد از تـشهد ركعت آخر نماز , مستحب است در حالی كه نشسته و بدن آرام است بگوید : السلام علیك ایها النبی ورحمة اللّه وبركاته و بعد از آن باید بگوید : السلام علیكم - و احتیاط مستحب آن است كه جـمله ورحمة اللّه وبركاته را به آن اضافه كند - و یا آنكه بگوید : السلام علینا وعلی عباد اللّه الصالحین ولی اگر این سلام را بگوید احتیاط واجب آن است كه بعد از آن السلام علیكم را هم بگوید.



1115- اگـر سـلام نـماز را فراموش كند موقعی یادش بیاید كه صورت نماز به هم نخورده و كاری هم كه عـمـدی و سـهـوی آن نـمـاز را باطل می كند , مثل پشت به قبله كردن انجام نداده , باید سلام را بگوید و نمازش صحیح است .



1116- اگـر سـلام نـمـاز را فراموش كند و موقعی یادش بیاید كه صورت نماز به هم خورده است , یا آنكه كـاری كـه عـمـدی و سهوی آن نماز را باطل می كند , مثل پشت به قبله كردن انجام داده باشد , نمازش صحیح است .





ترتیب



1117- اگر عمدا ترتیب نماز را به هم بزند , مثلا سوره را پیش از حمد بخواند یا سجود را پیش از ركوع بجا آورد , نماز باطل می شود.



1118- اگـر ركـنـی از نـماز را فراموش كند و ركن بعد از آن را بجا آورد , مثلا پیش از آنكه ركوع كند دو سجده نماید , نماز بنابر احتیاط باطل است .



1119- اگـر ركنی را فراموش كند و چیزی را كه بعد از آن است و ركن نیست بجا آورد , مثلا پیش از آنكه دو سجده كند تشهد بخواند , باید ركن را بجا آورد , و آنچه اشتباها پیش از آن خوانده دوباره بخواند.



1120- اگر چیزی را كه ركن نیست فراموش كند و ركن بعد از آن را بجا آورد , مثلا حمد را فراموش كند و مشغول ركوع شود , نمازش صحیح است .



1121- اگـر چـیزی را كه ركن نیست فراموش كند و چیزی را كه بعد از آن است و آن هم ركن نیست بجا آورد , مثلا حمد را فراموش كند و سوره را بخواند , باید آنچه را فراموش كرده بجا آورد و بعد از آن چیزی را كه اشتباها جلوتر خوانده دوباره بخواند.



1122- اگـر سـجده اول را به خیال اینكه سجده دوم است یا سجده دوم را به خیال اینكه سجده اول است بجا آورد , نماز صحیح است و سجده اول او سجده اول و سجده دوم او سجده دوم حساب می شود.





موالات



1123- انـسان باید نماز را با موالات بخواند , یعنی كارهای نماز مانند ركوع و سجود و تشهد را پی در پی و پـشت سر هم بجا آورد و چیزهایی را كه در نماز می خواند به طوری كه معمول است پشت سر هم بخواند و اگر به قدری بین آنها فاصله بیندازد كه نگویند نماز می خواند , نمازش باطل است .



1124- اگـر در نـماز سهوا بین حرفها یا كلمات فاصله بیندازد و فاصله به قدری نباشد كه صورت نماز از بـیـن بـرود , چـنانچه مشغول ركن بعد نشده باشد باید آن حرفها یا كلمات را به طور معمول بخواند و در صورتی كه چیزی بعد از آن خوانده شده لازم است تكرار نماید و اگر مشغول ركن بعد شده باشد , نمازش صحیح است .



1125- طول دادن ركوع و سجود و خواندن سوره های بزرگ موالات را به هم نمی زند.





قنوت



1126- در تمام نمازهای واجب و مستحب , پیش از ركوع ركعت دوم مستحب است قنوت بخواند , ولی در نـمـاز شـفـع بـاید آن را رجاء آورد , و در نماز وتر با آنكه یك ركعت می باشد , خواندن قنوت پیش از ركوع مستحب است , و نماز جمعه در هر ركعت یك قنوت دارد , و نماز آیات پنج قنوت , و نماز عید فطر و قربان در ركعت اول پنج قنوت و در ركعت دوم چهار قنوت دارد.



1127- مـسـتحب است در قنوت دستها را مقابل صورت و كف آنها را رو به آسمان و پهلوی هم نگهدارد و غیر شست , انگشتهای دیگر را به هم بچسباند و به كف دستها نگاه كند.



1128- در قنوت هر ذكری بگوید , اگر چه یك سبحان اللّه باشد , كافی است .



و بهتر است بگوید : لا اله الا اللّه الحلیم الكریم , لا اله الا اللّه العلی العظیم سبحان اللّه رب السموات السبع , و رب الارضین السبع , و ما فیهن و ما بینهن و رب العرش العظیم , والحمد للّه رب العالمین .



1129- مـسـتحب است انسان قنوت را بلند بخواند , ولی برای كسی كه نماز را به جماعت می خواند , اگر امام جماعت صدای او را بشنود بلند خواندن قنوت مستحب نیست .



1130- اگر عمدا قنوت نخواند قضا ندارد و اگر فراموش كند و پیش از آنكه به اندازه ركوع خم شود یادش بـیاید , مستحب است بایستد و بخواند و اگر در ركوع یادش بیاید , مستحب است بعد از ركوع قضا كند , و اگـر در سـجـده یادش بیاید , مستحب است بعد از ركوع قضا كند و اگر در سجده یادش بیاید , مستحب است بعد از سلام آن را قضا نماید.